کد مطلب:36061 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:185
«و نگیرد تو را در راه خدا ملامت ملامت كننده» گاهی از اوقات، نكوهش نكوهش گران، انسانهای صالح و جهادگر را از ادامه دادن به جهادو حركت در مسیر «الله» سست و دلسرد كرده و احیانا بكلی باز می دارد و این نشانه ی ضعف نفس انسان است. انسانهای قوی الاراده و با استقامت، با اراده ای پولادین در راه خدا گام نهاده و جهاد می كنند و برنامه های دینی خود را انجام می دهند. و نقد و انتقاد جاهلانه ی جاهلان و نكوهش نكوهش كنندگان، آنان را از ادامه ی راهی كه در پیش گرفته اند باز نمی دارند. مصداق اتم این جمله ی نورانی، خود امام امیرالمومنین علیه السلام است چنانكه خود را جای دیگر می فرماید: «و انی لمن قوم لا یخافون فی اللهلومه لائم...»[1]. «و من از گروهی هستم كه ازملامت توبیخ كنندگان، در راه خدا بیم ندارند» و نیز در زیارت آن حضرت در روز غدیر می خوانیم: «لا تاخذك فی الله لومه لائم»[2]. «ملامت ملامت كنندگان، تو را از ادامه ی راه خدا باز نداشت». و در دعای شریفه ندبه راجع به آن برگوار می خوانیم: «و لا تاخذه فی الله لومه لائم» ملامت ملامت كننده، آن حضرت را نگرفت و از راهی كه می رفتند بر نگردانیده و باز نداشت. [صفحه 48] نواده آنحضرت، بانوی پر افتخار اسلام حضرت فاطمه دختر امام حسین علیه السلام در كوفه ضمن خطابه ی آتشینی كه ایراد كردند جد بزرگوار خود امیرالمومنین علیه السلام را به این افتخار بسیار بزرگ ستوده و یاد كرده به زبان التجا به دربار الهی و در مقام شكایت از كوفیان و انتقاد قدر نشناسی آنان از پدر و جدش می گوید: «لم تاخذه فیك لومه لائمه و لا عذل عاذل...»[3]. «خداوند ملامت ملامت كننده و نه عیب جوئی عیب جوینده، جدم امیرالمومنین را از استقامت در راه تو باز نداشت». و اكنون آن بزرگ انسانی كه همه، او را بدین صفت ستوده اند فرزند خود را امر می كند كه اینچنین استوار و پا برجا در راه خدا باشد و با اراده قوی حركت كند و سخنهای جاهلانه ی نابخردان در او اثر نداشته باشد. و این نكته قابل توجه است كه انسانهای پاك و با فضیلت، بیندیشند كه چه كسانی مردان خدا را ملامت می كنند؟ آیا آنان افرادی محترم و شریفند؟ نه بلكه افرادی جاهل و فرومایه اند. و آیا آنان برای خدا و در راه حق ملامت می كنند؟ نه، بلكه آنان در مسیر طرفداری از باطل، مردان خدا رامسخره و استهزاء كرده و توبیخ و سرزنش می نمایند. «ان الذین اجرموا كانوا من الدین آمنوا یضحكون و اذا مروا بهم یتغامزون و اذا انقلبو الی اهلهم انقلبوا فكهین واذا راوهم قالوا ان هولاء لضالون»[4]. «همانا آن كافران به مومنان می خندیدند- و آنان را مسخره می كردند- و هر گاه بر آنها می گذشتند به یكدیگر- از راه طعن و مسهره- چشمك می زدند و هر گاه به سوی خانواده و كسان خود باز می گشتند بناز و شادی و خنده، باز می گشتند و هر گاه آنان را می دیدند می گفتند: آنها گمراهانند...» آری بزه كاری بی ایمان، مردان شریف و رجال الهی را مسخره و ملامت می كنند، و آنانند كه با مردان برگ با متلك گوئی و عیبجوئی، مواجه و روبرو می شوند بنابراین جای نگرانی نیست كه عیبجویان انسان، افرادی بزهكار و نادان باشند. [صفحه 49] ابن میثم بحرانی جمله ی محل بحث را به نحو دیگری معنی می كند، وی می گوید: این جمله: و لا تاخذك فی الله لومه لاثم، كنایه از نهی از تقصیر در اطاعت الهی است زیرا از لوازم مقصر، استحقاق ملامت ملامت كنندگان است. بنظر ایشان گویا فرموده اند: تقصیر در امر الهی نكن كه در نتیجه دچار سرزنش توبیخ كنندگان شوی. كه انسان گناهكار، مورد سرزنش قرار خواهد گرفت. بیان مزبور در جای خود، مطلبی صحیح و منطقی است ولی بحسب ظاهر و موارد به كارگیری این جمله، همان برداشت و معنای اول صحیح و مقصود است.
(و لا تاخذك فی الله لومه لائم)
صفحه 48، 49.